Rola zabawy
"Dziecko nie bawi się dlatego, że jest dzieckiem, ale bawi się dlatego, by stać się dorosłym"
L.S.Wogotski
Niemowlaki obserwują świat, zabawki, przedmioty i osoby, które mają w zasięgu wzorku. Następnym etapem zabawy są próby chwytania i tu już możemy mówić o zabawach manipulacyjnych. Wszelkiego rodzaju bodźce zewnętrzne stymulują dziecko, jednym słowem zachęcają do dalszych etapów zabawy, rozwijają. Bodźce muszą jednak być dostosowane do wieku dziecka i być w granicach zdrowego rozsądku. Nie można zbombardować niemowlaka wieloma kolorowymi, świecącymi i grającymi przedmiotami, gdyż jego układ nerwowy nie będzie potrafił sobie z taką ilością jednoczesnych doznań poradzić. Niemniej nawet noworodkowi można i wręcz warto zawiesić jakąś interesującą zabawkę w zasięgu wzorku.
Następnym krokiem w zabawie i poznawaniu świata jest nadal zabawa manipulacyjna lecz polegająca na szukaniu zabawek, przyciąganiu ich do siebie, potrząsaniu nimi, wkładaniu do buzi.
Dlaczego dzieci wkładają zabawki do buzi?
W buzi jest najwięcej receptorów i dzieci, które jeszcze nie są w pełni obeznane z możliwościami oglądania zabawek trzymanych w rączkach, wkładają je do buzi by je zbadać; ich kształt, fakturę, a przy okazji smak :)
Chodzenie z maluszkiem na rękach, delikatne bujanie go, tańczenie z niemowlakiem na rękach daje dziecku możliwość zapoznania się z przestrzenią, stymuluje mózg, a dodatkowo daje mu poczucie bezpieczeństwa i bliskości (będąc u mamy czy taty na rękach).
Pozytywną stymulacją są zabawy typu kosi kosi łapci lub dotykania rączką dziecka poszczególny części ciała i mówienie jak one się nazywają - włosy, nos, oko itd. Uczy to słów, stymuluje koordynację oko-ręka oraz stymuluję poprzez dotyk.
Około 7 miesiąca życia dzieci zaczynają uderzać zabawkami o stolik przy którym siedzą, o podłogę, w końcu jedną o drugą.
Później dzieci zaczynają rzucać czy upuszczać zabawki. To naprawdę nie ma na celu wykończenia rodzica. Dziecko w ten sposób uczy się zasad fizyki i zależności oraz tego, że przedmiot nie widziany nie przestaje istnieć. (Upuszcza, patrzy jak spada, słyszy jak upada, widzi gdzie spadło, jak ktoś podnosi i podaje) . Dzieci od niemowlaka uwielbiają zabawę w a-ku-ku. Ta zabawy także pozwalać zapoznać się z zasadą, że rzeczy nie widziane nie znikają.
Pierwsze zabawy manipulacyjne później przekształcają się w zabawy konstrukcyjne, choć uważam, że należałoby nazwać je dekonstrukcyjne ;-) dzieci wkładają przedmioty mniejsze do większych, burzą ustawioną przez was wieżę, rozrzucają przedmioty i dopiero po tym etapie przychodzi prawdziwa zabawa konstrukcyjna. Układanie klocków jeden na drugim lub jeden obok drugiego, ustawianie przedmiotów w rządkach, następnie budowanie konstrukcji z różnych surowców ale także lepienie z plasteliny, darcie papieru i robienie babek z piasku. Ten etap jest cennym źródłem nauki planowania, myślenia przestrzennego, pokonywania przeszkód, daje dzieciom poczucie tworzenia.
Zabawy tematyczne to takie w których dzieci odgrywają jakieś role. Będzie to zabawa w lekarza, w szkołę, w sklep, . Takie zabawy pozwalają dzieciom rozwijać pamięć, spostrzegawczość, uczą relacji społecznych i uczuć.
Zabawy ruchowe są bardzo ważną formą zabawy. Rozwijają mięśnie, uczą biegania, skakania, oceniania odległości, kierunku, przestrzeni, rozwijają zmysł równowagi, spostrzegawczość, dyscypliną, uczą współdziałać itd. Będą to zabawy w chowanego, berka, skakanie na skakance, wspinanie się po drabinie i różne zabawy dydaktyczne "stary niedźwiedź mocno śpi" albo "chodzi lisek koło drogi".
Zabawy dydaktyczne to te które są kierowane przez dorosłych np. w przedszkolu zabawy grupowe.